Cổ phiếu phổ thông (Common stock) là gì? Quyền lợi của cổ đông phổ thông

Cổ phiếu phổ thông (tiếng Anh: Common stock) là loại cổ phiếu phổ biến nhất trong các loại cổ phần của một công ty cổ phần. Các cổ đông phổ thông được quyền tự do chuyển nhượng, có đầy đủ quyền biểu quyết đối với các quyết định của công ty.

Cổ phiếu phổ thông (Common stock)

Cổ phiếu phổ thông - danh từ, trong tiếng Anh được gọi là Common stock.

Cổ phiếu phổ thông hay còn gọi là cổ phiếu thường là chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu của cổ đông đối với công ty và xác nhận cho phép cổ đông được hưởng các quyền lợi thông thường trong công ty.

Người nắm giữ cổ phiếu phổ thông là cổ đông phổ thông và là đồng chủ sở hữu của công ty cổ phần. (Theo Giáo trình Thị trường Chứng khoán, NXB Tài chính)

Đặc điểm của cổ phiếu phổ thông
1. Cổ tức của cổ phiếu cổ đông không cố định, phụ thuộc vào mức lợi nhuận sau thuế thu được hàng năm của công ty và chính sách chia lợi tức cổ phần của công ty. Khi công ty thành đạt trong hoạt động kinh doanh, các cổ đông phổ thông sẽ được chia cổ tức và cổ tức cao.

Khi công ty thua lỗ trong hoạt động kinh doanh, các cổ đông phổ thông sẽ không có cổ tức hoặc cổ tức thấp. Ngay trong trường hợp công ty hoạt động tốt, lợi nhuận sau thuế thu được cao, cổ tức mà cổ đông phổ thông nhận được vẫn có thể không cao do chính sách chia lợi tức cổ phần của công ty dành tỉ lệ cho tích lũy cao.

2. Cổ phiếu của công ty không có thời hạn hoàn trả vì đây không phải khoản nợ đối với công ty.

Quyền lợi của cổ đông phổ thông trong công ty
Đối với các vấn đề của công ty

Tham dự và biểu quyết các vấn đề thuộc thẩm quyền của đại hội đồng cổ đông; được thông tin và kiểm tra các hồ sơ và sổ sách của Công ty thông qua Ban kiểm soát do Đại hội cổ đông bầu ra; được tham gia tất cả các vấn đề quan trọng ảnh hưởng đến hoạt động của công ty như sáp nhập, thanh lí hay phát hành thêm cổ phiếu mới.

Đối với tài sản của công ty

Được nhận phần lợi nhuận của công ty chia cho cổ đông dưới hình thức lợi tức cổ phần hay còn gọi là cổ tức sau khi được Hội đồng quản trị công bố. 

Cổ đông phổ thông còn có quyền được chia phần giá trị tài sản còn lại khi thanh lí công ty sau khi đã thanh toán các khoản nợ và thanh toán cho các cổ đông ưu đãi.

Quyền chuyển nhượng quyền sở hữu cổ phần

Người góp vốn vào công ty không được quyền trực tiếp rút vốn ra khỏi công ty, nhưng được quyền chuyển nhượng quyền sở hữu cổ phần dưới hình thức bán lại cổ phiếu hoặc dưới hình thức quà tặng hay để lại cho người thừa kế. Điều này tạo ra tính thanh khoản cho cổ phiếu của công ty, đồng thời cũng hấp dẫn người đầu tư.

Quyền được ưu tiên mua cổ phiếu mới 

Khi công ty phát hành cổ phiếu mới để tăng vốn, các cổ đông hiện đang nắm giữ cổ phiếu phổ thông có quyền được mua trước cổ phiếu mới, trước khi đợt phát hành được chào bán ra công chúng, trong một thời gian nhất định. Lượng cổ phiếu mới được phép mua theo quyền này tương ứng với tỉ lệ cổ phiếu đang nắm giữ.

Một số quyền khác 

Ngoài những quyền chủ yếu nêu trên, cổ đông phổ thông còn có những quyền khác như quyền được triệu tập đại hội cổ đông bất thường.

Các quyền cụ thể của cổ đông phổ thông được ghi trong điều lệ công ty. Cùng với việc được hưởng các quyền lợi, cổ đông phổ thông cũng phải gánh chịu những rủi ro mà công ty gặp phải, tương ứng với phần vốn góp và chỉ phải chịu trách nhiệm giới hạn trong phạm vi lượng vốn góp vào công ty.

(Theo Giáo trình Thị trường Chứng khoán, NXB Tài chính)